Drodzy Rodzice,

Coraz więcej dzieci choruje na cukrzycę typu 1. Chcielibyśmy poinformować o projekcie EDENT1FI, wczesnego wykrywania cukrzycy typu 1. Analizując kilka kropli krwi, możemy wykryć, czy u dziecka występuje wczesne stadium cukrzycy typu 1. W takim przypadku choroba może być optymalnie leczona od samego początku.

  • Udział w badaniu jest dobrowolny i bezpłatny.
    Wymagana jest pisemna zgoda rodziców.
  • Badanie jest organizowane przez Warszawski Uniwersytet Medyczny we współpracy z Instytutem Matki i Dziecka w Warszawie.
Badanie nie wymaga skierowania i rejestracji

W celu wykonania badania prosimy zgłosić się do wybranej placówki:

1. Przychodnia Specjalistyczna dla Dzieci i Młodzieży SPZOZ Warszawa Wola-Śródmieście, ul. Szlenkierów 10, 01-181 Warszawa, w godzinach:
Poniedziałek 8:30 – 17:00
Wtorek 8:30 – 12:00
Środa 13:00 – 17:00
Czwartek 8:30 – 12:00
Piątek 8:30 – 17:00

2. Centrum Medyczne CMP, Puławska 49, 05-500 Piaseczno

3. Samodzielny Zespół Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego - Warszawa Praga Południe
Zakład Lecznictwa Otwartego ul. Styrska 44
Zakład Lecznictwa Otwartego ul. Saska 61
Zakład Lecznictwa Otwartego ul. Grochowska 339
Zakład Lecznictwa Otwartego ul. Ostrołęcka 4
Zakład Lecznictwa Otwartego ul. Abrahama 16
Zakład Lecznictwa Otwartego ul. Sygietyńskiego 3
Zakład Lecznictwa Otwartego ul. Kickiego 24

Co to jest cukrzyca typu 1?

Cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunologiczną. Oznacza to, że własny układ odporności organizmu, który służy przede wszystkim do obrony przed zarazkami chorobotwórczymi, jest skierowany przeciwko komórkom trzustki produkującym insulinę i niszczy je. W rezultacie produkcja insuliny zostaje zatrzymana. Funkcją hormonu insuliny jest kierowanie cukru pobranego z pożywieniem z krwi do komórek, które potrzebują go do produkcji energii. Jeśli brakuje insuliny, cukier gromadzi się we krwi. Osoby dotknięte chorobą muszą zatem wstrzykiwać insulinę, aby zapobiec problemom zdrowotnym spowodowanym wysokim stężeniem cukru we krwi.

Jakie są korzyści z udziału w badaniu przesiewowym w kierunku cukrzycy typu 1?

Jeśli badanie wykaże, że dziecko ma we krwi autoprzeciwciała przeciw antygenom wysp trzustkowych, można zapewnić mu optymalną opiekę i leczenie od samego początku. Może to zapobiec zagrażającej życiu hiperglikemii, która może wystąpić stosunkowo szybko i bez ostrzeżenia. Dzieci i rodzice dotknięci chorobą otrzymują od nas szczegółowe informacje i porady. Obecnie podejmowane są również nowe próby leczenia, aby zapobiec postępowi choroby. Zainteresowanym rodzinom oferujemy możliwość wzięcia udziału w takich badaniach.

Co oznaczają badania przesiewowe w kierunku cukrzycy typu 1?

Krew dziecka jest analizowana pod kątem autoprzeciwciał przeciw antygenom wysp trzustkowych. Obecność autoprzeciwciał świadczy o stanie zapalnym komórek trzustki produkujących insulinę. Można je wykryć we krwi na wiele lat przed wystąpieniem niedoboru insuliny i wzrostem stężenia glukozy we krwi. Wykrycie autoprzeciwciał wskazuje na cukrzycę typu 1. Około 0,4% lub 4 na 1000 badanych dzieci ma we krwi przeciwciała typowe dla cukrzycy typu 1.

Jak przebiega badanie?

W celu oceny przeciwciał pobierzemy kilka kropli krwi z opuszki palca dziecka do kapilary i wykonamy test w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie.

W przypadku dodatniego testu, powtórzymy badanie dwukrotnie różnymi testami. Dzieci z dodatnim wynikiem badania zostaną objęte opieką diabetologiczną.

Co dzieje się z wynikiem testu?

Negatywne wyniki testów nie są przekazywane. Oznacza to dla Ciebie: brak wiadomości = dobra wiadomość.

Jeśli wynik badania będzie nieprawidłowy, zostanie o tym poinformowana przychodnia/szpital, w którym pobrano próbkę krwi. Lekarz skontaktuje się z Tobą w celu sprawdzenia nieprawidłowego wyniku testu w drugiej próbce krwi. Jeśli dwukrotnie podczas testów wykryte zostaną autoprzeciwciała, zostanie zdiagnozowana “cukrzyca typu 1 we wczesnym stadium”.

W takim przypadku zostaniesz o tym natychmiast poinformowany i zaproszony do poradni diabetologicznej na badanie kontrolne oraz szkolenie.

Dziecko sprawia wrażenie zdrowego. Czy powinno być zbadane w kierunku cukrzycy?

Tak, większość dzieci, u których rozwija się cukrzyca typu 1, nie wykazuje żadnych nieprawidłowości we wczesnych stadiach choroby. Około 90% dzieci z nowo rozpoznaną cukrzycą typu 1 nie ma w rodzinie krewnych chorych na cukrzycę Badanie krwi umożliwia rozpoznanie cukrzycy typu 1 na tym wczesnym etapie. Jeśli od tego momentu poziom cukru we krwi jest dobrze monitorowany, można zapobiec poważnym problemom zdrowotnym.

Co oznacza diagnoza: wczesne stadium cukrzycy typu 1?

Większość dzieci z przeciwciałami przeciw antygenom wysp trzustkowych znajduje się we wczesnym stadium cukrzycy typu 1 i nie ma żadnych objawów choroby.

  • Z wcześniej przeprowadzonych badań wiemy, że dziecko z dwukrotnie wykrytymi dwoma lub więcej przeciwciałami ma 80% ryzyko pełnoobjawowej cukrzycy typu 1 w ciągu 15 lat.
  • U dzieci z jednym przeciwciałem ryzyko pełnoobjawowej cukrzycy w ciągu 15 lat wynosi 15%.
Nikt nie wie jak szybko choroba będzie postępowała, mogą minąć tygodnie lub wiele lat do pojawienia się objawów choroby i konieczności włączenia insuliny.
Dlatego dziecko wymaga regularnej kontroli, tak aby zapobiec przecukrzeniom i określić kiedy należy rozpocząć leczenie insuliną. Omówimy szczegółowo kolejne kroki z zainteresowanymi Rodzicami oraz zapewnimy im najlepsze możliwe wsparcie. Rodzice otrzymają szczegółowe porady i szkolenia, a także spersonalizowany plan profilaktyki dla swojego dziecka.

Objawy cukrzycy typu 1

Początkowe objawy cukrzycy:
  • duże pragnienie
  • oddawanie dużej ilości moczu
  • szybkie chudnięcie
Jeżeli nie zostanie podana insulina stan dziecka szybko pogarsza się, rozwija się cukrzycowa kwasica ketonowa, której objawy to:
  • osłabienie
  • ból brzucha, wymioty
  • przyspieszony, pogłębiony oddech,
  • zapach acetonu
  • zaburzenia świadomości
  • śpiączka cukrzycowa

Co zrobić gdy pojawią się objawy cukrzycy ?

W przypadku pojawienia się objawów typowych dla cukrzycy typu 1 należy natychmiast zgłosić się do lekarza i oznaczyć stężenie glukozy (zbadać cukier).

Dzieci z wysokim stężeniem glukozy wymagają skierowania do ośrodka diabetologii dziecięcej w celu włączenia insuliny i szkolenia.

Brak przeciwciał typowych dla cukrzycy typu 1 oznacza, że dziecko w danym momencie jest zdrowe, ale nie wyklucza całkowicie możliwości zachorowania. Może się zdarzyć, że przeciwciała pojawią się w późniejszym wieku. Dlatego trzeba zachować czujność i zawsze w przypadku objawów cukrzycy szybko zbadać cukier.

Zgoda na udział w badaniu

Jeśli chcesz wziąć udział w badaniu ze swoim dzieckiem, wymagamy Twojej pisemnej zgody. Możesz wycofać swój udział w badaniu w dowolnym momencie bez podawania przyczyn.

Pliki do pobrania

Koordynatorzy badania EDENT1FI

Prof. Agnieszka Szypowska

Dziecięcy Szpital Kliniczny Warszawskiego
Uniwersytetu Medycznego, UCK-WUM
ul. Żwirki i Wigury 63A, 02-091 Warszawa
Dr n. biol. Mariusz Ołtarzewski

Zakład Badań Przesiewowych
i Diagnostyki Metabolicznej
ul. Kasprzaka 17A, 01-211 Warszawa